14.09.2010 r.

KIERUNKI WSPARCIA MIESZKALNICTWA DO 2010 r.

 

Zgodnie z rezolucją Sejmu z dnia 19 lutego 2010 r. Ministerstwo Infrastruktury przygotowało „Założenia wsparcia mieszkalnictwa do 2020 r.”, i wniosło je do Sejmu w miesiącu czerwcu br. Założenia dość klarownie przedstawiają obecną sytuację w mieszkalnictwie i diagnozują jej przyczynę. W kierunkach programowych kładą nacisk na tworzenie nowej formy tzw. społecznego budownictwa własnościowego i objęcie dotacjami (ulgami) tylko mieszkań dla grup słabszych społecznie – noclegowni i lokali socjalnych itp. Kładą także nacisk na racjonalizację wydatków na budownictwo mieszkaniowe, tj. na porządkowanie systemu ulg i wygaszanie ulg o charakterze historycznym. W tekście przedstawiamy  omówienie założeń.

LOKALI ZA MAŁO i ZA DROGIE.

Według danych GUS, aktualnie statystyczny deficyt mieszkań w Polsce wynosi 1850 tys. mieszkań. Problem braku mieszkań jest związany głównie z niedostateczną dostępnością zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych przez gospodarstwa domowe. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w Polsce wystarcza obecnie na ok. 0,8 m2 powierzchni mieszkania.. Jeszcze gorzej jest w wielkich miastach, gdzie za przeciętną pensję można nabyć jedynie ok. 0,5÷0,6 m2 mieszkania. W krajach zachodnioeuropejskich za przeciętną pensję obywatele mogą zakupić 2÷3 m2 mieszkania.

Niskie dochody społeczeństwa i wysokie koszty budowy (ceny) nowych mieszkań powodują, że jedynie część społeczeństwa może zaspokoić swoje potrzeby mieszkaniowe bezpośrednio na rynku. Jednocześnie w okresach zwiększonego popytu, spowodowanego np. zmniejszeniem oprocentowania kredytów hipotecznych lub poprawy sytuacji na rynku pracy.

na rynku mieszkaniowym gwałtownie rosną ceny mieszkań (taka sytuacja miała miejsce w latach 2006÷2008). Jedną z głównych przyczyn takich wahań jest charakterystyczna dla rynku mieszkaniowego nieelastyczność podaży rynkowej.

Obok niskiej dostępności,  poważnym problemem jest w Polsce niezadowalający standard zamieszkania. Kwestia ta obejmuje niski standard techniczny budynków mieszkalnych, niedostateczne wyposażenie mieszkań w instalacje oraz nadmierne zaludnienie mieszkań. Na początku procesu transformacji, w tak substandardowych  warunkach zamieszkiwało ok. 12,7 mln. osób w 3,5 mln. mieszkań (33% ogółu mieszkań). Liczba ta
w 2002 r. zmniejszyła się o połowę, a w kolejnych latach nastąpiła dalsza poprawa.

Natomiast problemem nierozwiązanym pozostaje niski stan techniczny zasobów mieszkaniowych, spowodowany zarówno niskim standardem wykonawstwa i użytych materiałów w momencie powstawania budynków jak i wieloletnimi zaległościami remontowymi. Najgorsza sytuacja (wg badań) występuje w zasobach komunalnych i zasobach prywatnych czynszowych. Najlepiej pod tym względem wyglądają zasoby spółdzielni mieszkaniowych. Biorąc pod uwagę stan techniczny zasobów, w ciągu najbliższych kilkunastu lat należałoby wycofać z eksploatacji nawet ok. 200 tys. mieszkań.

Jeszcze ważniejszym wyzwaniem, związanym ze stanem technicznym jest konieczność oszczędzania energii, której zużycie w sektorze mieszkaniowym sięga 1/3 krajowego zużycia.

 

KOGO I JAK WSPIERANO

Stosowane w okresie ostatnich 20 lat instrumenty wsparcia mieszkalnictwa, podlegały znacznym zmianom, obejmując rozwiązania ukierunkowane na:

Zwiększenie dostępności mieszkań dla najuboższych, poprzez wspieranie realizacji inwestycji związanych z powiększaniem zasobu lokali socjalnych oraz miejsc w budynkach dla osób bezdomnych

Zwiększenie dostępności mieszkań dla osób niezamożnych i średniozamożnych, a także dla tzw. grup socjalnych (osoby starsze, osoby niepełnosprawne, imigranci), poprzez wspieranie realizacji mieszkań społecznych czynszowych , spółdzielczych lokatorskich oraz mieszkań chronionych.

Zwiększanie dostępności mieszkań dla osób zainteresowanych własnością mieszkaniową, poprzez wspieranie pozyskiwania źródeł finansowania oraz możliwości odzyskania części wydatków poniesionych na zakup lub budowę mieszkania (budownictwo własnościowe).

Poprawę stanu technicznego zasobów mieszkaniowych, poprzez wspieranie inwestycji termomodernizacyjnych i remontowych (cały zasób).

Stopniową redukcję zobowiązań państwa z poprzednich okresów, poprzez wypłatę premii gwarancyjnych, wykup, odsetek od tzw. starych kredytów spółdzielczych a także kompensacje właścicielom utraconych możliwości dochodowych w wyniku obowiązywania czynszów regulowanych.

Przez wiele lat podstawowe formy wspierania mieszkalnictwa opierały się na instrumentach podatkowych. Rozwinięty system ulg i zwolnień w podatkach dochodowych był pod względem rozmiarów wsparcia finansowego główną formą pomocy państwa
w zaspakajaniu potrzeb mieszkaniowych.

W celu pobudzenia budownictwa mieszkaniowego, które szczególnie w połowie lat 90-tych znajdowało się w głębokim kryzysie, przyjęto instrumenty stymulacyjne, kierowane do osób, które dysponując środkami finansowymi mogą je przeznaczyć na inwestycje mieszkaniowe, w tym także inwestycje w dodatkowe mieszkania na komercyjny wynajem.

W ramach systemu podatków dochodowych obowiązywały:

1/ tzw. „duża ulga budowlana” w PIT, obejmująca inwestycyjne wydatki mieszkaniowe (1992 – 2001), z tytułu praw nabytych do 2004 r.

2/ ulga w PIT z tytułu wydatków na zakup gruntów pod budowę budynku mieszkalnego (1991 – 2001), z tytułu praw nabytych do 2004 r.

3/ ulga w PIT na czynszowe budownictwo wielorodzinne (1992÷2002), z tytułu praw nabytych do 2003 r.

4/ ulga w CIT na czynszowe budownictwo wielorodzinne (1992÷1998), z tytułu praw nabytych do 2001 r.

5/ ulga odsetkowa (2002÷2006 r).

W poszczególnych latach obowiązywania ulg mieszkaniowych korzystało z nich po kilka milionów podatników. W wyniku ich stosowania uległ wyhamowaniu spadek budownictwa mieszkaniowego, a z czasem nastąpił wzrost tych efektów. Stosowanie ulg obciążało budżet państwa średniorocznie kwotami od 1,3 mld. zł. w pierwszym okresie stosowania do 4,4 mld. zł, w 2005 r.

Natomiast efektywność stosowania tego typu instrumentów z punktu przezwyciężenia problemów mieszkaniowych była dyskusyjną.

DOCELOWO PRZEZ SPOŁECZNĄ GRUPĘ MIESZKANIOWĄ.

To nowy program państwa wspierający społeczne budownictwo własnościowe. Nowy model Społecznej Grupy Mieszkaniowej oraz korespondujący z nim instrument wsparcia będą z założenia adresowane do gospodarstw osiągających wyższe dochody niż grupa
z segmentu społecznego na wynajem, której uczestnicy nie  posiadają możliwości bezpośredniego zakupu mieszkania na rynku.

W stosunku do systemu realizacji mieszkań na wynajem, będzie w nim obok partycypacji w kosztach budowy, możliwość docelowego przeniesienia przez najemcę własności. System ten zostanie uzupełniony instrumentem wsparcia w formie preferencyjnego kredytu mieszkaniowego.

Projekt mechanizmów tego systemu jest jeszcze w sferze konsultacji i może podlegać zmianom, dlatego wstrzymujemy się z publikacją szczegółów.

W stosunku do dotychczasowych, zróżnicowanych form wsparcia budownictwa własnościowego, nową cechą wyróżniającą rozwiązania będzie warunek zastosowania pomocy z budżetu państwa wyłącznie do wskazanego systemu podaży mieszkań.

Ograniczy pomoc publiczną wyłącznie do systemu wieloletniego dochodzenia do prawa własności lokalu mieszkalnego : rozłożony na lata okres „spłaty mieszkania”, brak wymogu jednorocznej zapłaty.

 

------------------------

Tak wyglądają dosyć enigmatyczne propozycje Ministerstwa Infrastruktury na najbliższe 10 lat. Nie wspomaga się tego co jest i co może budować mieszkania (spółdzielnie mieszkaniowe), a tworzy się nowe byty, które z założenia miały by konkurować
w zaspakajaniu potrzeb mieszkaniowych ze spółdzielniami.

 

Materiał opracowany

przez redakcję „Kuriera Spółdzielczego”

Kontakt

 

Żyrardowska Spółdzielnia Mieszkaniowa

96-300 Żyrardów

ul. Środkowa 35

 

tel. +48 46 855 30 41

tel. +48 46 855 30 42

fax. / tel. +48 46 855 49 54

 

e-mail Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

 

Dział Techniczny

e-mail Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

 

Administracja os.

"Wschód - Teklin - Piękna"

tel. +48 46 855 46 92

tel./fax +48 46 855 75 92

 

Administracja os.

"Żeromskiego - Sikorskiego - Batorego - Centrum - Radziejowska - Słoneczna - Kościuszki"

tel. +48 46 855 30 53

tel./fax +48 46 855 43 70

 

Osiedlowy Dom Kultury

tel./fax +48 46 855 16 56

e-mail Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

 

Klub "Koliber"

tel. +48 46 855 75 60

e-mail Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. 

 

Klub Kultury Fizycznej

tel. +48 46 855 98 77

Rachunki Bankowe

Redakcja serwisu